سدیم (Na)

سدیم Sodium

از حدود ۱۲۰ میلی گرم سدیم در بدن وجود دارد که یک سوم آن در اسکلت استخوانی قرار دارد و دوسوم دیگر آن را می توان در مایعات بدن پیدا نمود که در خارج سلول های بدن و نیز در اعصاب و عضلات قرار دارند. برای تعادل میزان آب در بدن و جلوگیری از اسیدی یا قلیایی شدن بیش از حد آن، وجود Sodium ضروری می‌باشد. دیواره سلول‌ها به سدیم نیاز دارد که آن را از خون دریافت می‌کند. Sodium باعث انقباض عضلات می شود. بدن انسان در جذب سدیم با مشکلی روبرو نمی باشد و به راحتی Sodium غذاها و نوشیدنی‌ها جذب بدن می‌شوند. مصرف مقادیر زیاد پتاسیم می‌تواند باعث کاهش میزان سدیم در بدن شود.

هیچ مقدار خاصی توصیه نشده است که به طور روزانه از Sodium استفاده شود اما بعضی از متخصصین تغذیه عقیده دارند که روزانه باید حدود ۲۴۰۰ میلی گرم سدیم مصرف شود.

هشدار در مورد سدیم

مصرف مقادیر خیلی زیاد Sodium می تواند تعادل پتاسیم بدن را کاهش دهد و منجر به احتباس آب در بدن شود( آب آوردن و ورم کردن بدن) که در موارد شدید آن می‌تواند کشنده باشد. مصرف زیاد سدیم همچنین تواند فشار خون را بالا ببرد.

موارد استفاده های درمانی از سدیم

اسهال: میزان Sodium بدن می تواند در صورت بروز اسهال و استفراغ های طولانی مدت کاهش پیدا کند. با مصرف مایعات ایزوتونیک مثل محلول او آر اس (ORS) که دارای تعادل سدیم و پتاسیم مشابه بدن است می توان بر این مشکل غلبه کرد.

جایگزینی سریع مایعات بدن: به نوشابه های ایزوتونیک که ورزشکاران بعد از انجام تمرینات ورزشی مصرف می‌کند Sodium اضافه شده است تا سرعت جذب آب در بدن بیشتر شود و بدن ورزشکار دچار بی آبی نشود.

گرفتگی عضلات‌: افرادی که میزان Sodium بدنشان کم می باشد و شب ها دچار گرفتگی عضلات می شوند ممکن است با افزایش مصرف کلرید سدیم (یعنی همان نمک خوراکی) از بروز این وضعیت جلوگیری نمایند.

گرمازدگی: در هنگامی گرمازدگی که بر اثر فعالیت زیاد و یا بودن در محیط های خیلی گرم ایجاد می‌شود ممکن است نیاز به مصرف قرص‌های نمک و آب پیدا شود تا سطح مایعات بدن به حالت اولیه باز گردد.

کمبود Sodium می تواند باعث بروز مشکلات و بیماریهای زیر شود:

• سر گیجه
• پایین بودن فشار خون
• گرفتگی عضلات
• بی آب شدن بدن (دِهیدراسیون)
• تهوع و استفراغ
• گرما زدگی
• عدم تمرکز حواس
• بی اشتهایی

در ۱۰۰ گرم از مواد غذایی زیر، مقدار سدیم برابر است با:

سس گوجه فرنگی  ۱۱۲۰ میلی گرم

کورن فلکس          ۱۱۱۰ میلی گرم

چیپس                ۱۰۷۰ میلی گرم

نان سبوس دار          ۵۵۰ میلی گرم

نان سفید                ۵۲۰ میلی گرم