ید

ید IODINE

حدود ۶۴ درصد تمام ید موجود در بدن(یعنی حدود ۸ میلی گرم) در داخل غده تیروئید که در جلوی گردن قرار دارد موجود می باشد که در غده تیروئید در تشکیل دو هورمون شرکت می‌کنند.

این دو هورمون عبارتند از:

۱) تری یدوتیرونین(tri-iodothyronine)

۲) تیروکسین(thyroxine).

این هورمون‌ها سرعت متابولیسم( سوخت و ساز بدن) را که شامل سرعت روزانه نشدن کالری در بدن می باشد را تنظیم می‌کنند. ید همچنین برای حفظ بافت پیوندی در بدن که تاندون ها و لیگامان ها را می سازند ضروری می باشد. در رشد و نمو جنین و نیز در نمو هوش کودکان، از اهمیت زیادی برخوردار است.

ماده معدنی سلنیوم به تبدیل ید به هورمون های تیروئیدی کمک می‌کند. بنابراین کمبود سلنیوم در بدن می‌تواند به کاهش اثر ید در بدن منجر شود. همچنین برای عملکرد خوب غده تیروئید نیاز به ویتامین آ (A) وجود دارد. در بعضی گیاهان مثل کلم پیچ و شلغم ماده ای وجود دارد به نام گلوکوزینولات پروگویترین (glucosinolate progoitrin)که از جذب ید در بدن جلوگیری می کند. همچنین بادام زمینی و سویا باعث جلوگیری از عمل ید در غده تیروئید می شوند. دارویی سولفونیل اوره به درمان بیماری مرض قند (دیابت) استفاده می‌شود و داروی لیتیوم که در درمان افسردگی مصرف می‌شود نیز می‌تواند باعث کاهش جذب ید در بدن شوند.

مقدار مورد نیاز روزانه در افراد بزرگسال ۱۵۰ میکروگرم می باشد. مصرف روزانه تا ۷۰۰ میکرو گرم در کوتاه‌مدت و تا ۵۰۰ میکروگرم در بلند مدت باعث بروز هیچگونه عوارضی نمیشود.

هشدار در مورد IODINE

مصرف مقادیر خیلی زیاد می‌تواند در غده تیروئید ایجاد اختلال کند و باعث متورم شدن آن شود و حتی ممکن است موجب سرطانی شدن غده تیروئید شود. خانم های حامله نیز باید از مصرف مقادیر زیاد پرهیز نمایند. افراد دچار آکنه (جوش غرور جوانی) نیز ممکن است با مصرف مقادیر زیاد باعث بدتر شدن جوش هایشان بشوند.

موارد استفاده های درمانی از ید IODINE

گواتر: بر اثر کمبود ید در بدن غده تیروئید بزرگ می‌شود که به آن اصطلاحاً گواتر (goiter) گفته می‌شود. اگر علت ایجاد گواتر فقط کمبود این ماده باشد می‌توان به سادگی با مصرف مکمل‌های حاوی ید به کوچک شدن این غده کمک نمود. گواتر های مشکل دار را باید با هورمون درمانی توسط هورمون تیروکسین و یا با عمل جراحی و برداشتن آن درمان نمود.

دردناک شدن پستان ها: خانم‌هایی که دچار ورم و قلنبه قلنبه شدن پستان هایشان هستند ممکن است با مصرف ید، هم مشکل درد پستان هایشان بهبود یابد و هم از ایجاد کیستهای خوش خیم جلوگیری کنند.

سرطان پستان: به نظر می رسد که ضایعات پیش سرطانی در بافت پستان با کمبود این ماده معدنی در ارتباط باشد که می تواند با مصرف ید به اندازه کافی از این وضعیت پیشگیری نمود.

مشکلات وزن افراد:  مصرف مقادیر مناسب ید ممکن است با بهبود عمل غده تیروئید باعث می‌شود که مشکلات وزن افراد بهبود یابد.

کمبود ید IODINE در بدن می‌تواند باعث بروز مشکلات و بیماریهای زیر شود:

• خستگی
• سرد بودن دست ها وپاها
• عدم تمرکز حواس
• کم شدن حافظه
• ضعف عضلانی
• درد پستان
• گواتر

در ۱۰۰ گرم از مواد غذایی زیر مقدار ید برابر است با:

روغن ماهی خالدار ( هادوک Hadock)  ۲۵۰ میکروگرم

روغن ماهی (cod)                         ۱۱۰ میکروگرم

میگو                                           ۲۸ میکروگرم

ماهی قزل آلا                                 ۱۶ میکروگرم

شیر                                            ۱۵ میکروگرم