لیکوپن

لیکوپن یک ترکیب طبیعی است که در بسیاری از غذاها از سس پیتزا و سس کچاپ گرفته تا هندوانه و گریپ فروت یافت می شود. این یک ماده شیمیایی به نام کاروتنوئید است که رنگدانه های طبیعی هستند که به گیاهان، میوه ها و سبزیجات رنگ می دهند.

لیکوپن به عنوان یک کاروتنوئید قرمز به طور گسترده در میوه ها و سبزیجات قرمز و صورتی یافت می شود. به عنوان یکی از قوی‌ترین آنتی اکسیدان‌های طبیعی شناخته می‌شود، و از آنجایی که هنوز هم زمانی که حرارت داده می‌شود موثر است، به راحتی می‌توان آن را از طریق غذاهای تازه و فرآوری شده به رژیم غذایی خود اضافه کرد.

فواید سلامتی

مزیت اصلی لیکوپن برای سلامتی عملکرد آنتی اکسیدانی آن است.

آنتی اکسیدان ها مولکول هایی هستند که با رادیکال های آزاد در بدن ما مبارزه می کنند. رادیکال‌های آزاد به طور طبیعی در پاسخ به افزایش سن ایجاد می‌شوند، اما میزان آن‌ها به دلیل عوامل محیطی و رفتاری مانند آلودگی و سیگار افزایش می‌یابد.

رادیکال های آزاد باعث آسیب سلولی می شوند – در سطوح بالا، این آسیب با طیف گسترده ای از شرایط سلامتی، از جمله سرطان، دیابت و بیماری قلبی مرتبط است. با تثبیت این رادیکال های آزاد، دانشمندان بر این باورند که لیکوپن ممکن است خطر ابتلا به بیماری های مزمن را کاهش دهد.

در حالی که تحقیقات در حال انجام است، لیکوپن ممکن است سلامت دهان، سلامت استخوان و فشار خون را نیز ارتقا دهد.

علاوه بر این، تصور می‌شود که لیکوپن دارای سایر فواید سلامتی است.

کاهش خطر سرطان

در حالی که تحقیقات بیشتری مورد نیاز است، مطالعات ارتباطی بین مصرف لیکوپن و پیشگیری از سرطان – به ویژه برای سرطان های استخوان، ریه و پروستات – پیدا کرده اند. مطالعات تجربی نشان داده اند که لیکوپن رشد سلول های سرطانی را کند یا متوقف می کند.

تصور می شود که این اثر به دلیل توانایی های منحصر به فرد آنتی اکسیدانی قوی لیکوپن است. از آنجایی که مانند اکثر کاروتنوئیدها در بدن ما به ویتامین A تبدیل نمی شود، دانشمندان معتقدند که خواص آنتی اکسیدانی آن افزایش یافته و به کاهش آسیب سلولی که می تواند منجر به سرطان شود، کمک می کند.

سلامت قلب

یک مطالعه اخیر شواهدی را نشان می دهد که لیکوپن باعث کاهش کلسترول بد (LDL) و افزایش سطح کلسترول خوب (HDL) می شود.

این تعادل مهم است زیرا کلسترول بالا رسوبات چربی را در رگ های خونی ما ایجاد می کند که می تواند لخته شده و منجر به حمله قلبی یا سکته شود. علاوه بر این، لیکوپن می تواند به حفظ فشار خون خوب کمک کند و خطر بیماری قلبی را کاهش دهد.

سلامت پوست

مصرف طولانی مدت لیکوپن نیز با پیشگیری از سرطان پوست مرتبط است. چندین مطالعه نشان می‌دهد افرادی که روزانه رب گوجه‌فرنگی را در رژیم غذایی خود قرار می‌دهند، تا ۴۰ درصد کمتر از افرادی که این کار را انجام نداده‌اند، آسیب پوست ناشی از اشعه ماوراء بنفش (UV) ناشی از نور خورشید را تجربه می‌کنند.

در حالی که گوجه فرنگی نمی تواند جایگزین ضد آفتاب شود، محققان دریافتند لیکوپن سطح ثابتی از محافظت از پوست را فراهم می کند، شبیه به ضد آفتاب با محافظت SPF 1.3. علاوه بر این، لیکوپن سطح پروکلاژن را در پوست به میزان قابل توجهی افزایش می دهد، که دانشمندان معتقدند این پتانسیل می تواند آسیب های پوستی ناشی از افزایش سن را معکوس کند.

بهبود باروری در مردان

یک مطالعه اخیر نشان داد که مصرف ۱۴ میلی گرم لیکوپن در روز می تواند باروری را در مردان جوان سالم تا حدود ۴۰ درصد بهبود بخشد.

مسکن درد

نشان داده شده است که لیکوپن درد را تا حدی مشابه با داروهای ایبوپروفن کاهش می دهد. چندین مطالعه به تأثیرات آن بر درد عصبی – که به طور سنتی درمان آن بسیار دشوار است، پرداخته است. نتایج در حیوانات امیدوارکننده است و سطوح قابل توجهی از کاهش درد و حساسیت بیش از حد ناشی از مصرف لیکوپن را نشان می‌دهد.

خطرات سلامتی

لیکوپن بی خطر تلقی می شود و هیچ محدودیت بالایی برای مصرف آن توصیه نشده است.

با این حال، برخی از موارد مصرف بسیار زیاد لیکوپن منجر به تغییر رنگ خفیف پوست شده است. یک مطالعه موردی گزارش داد که زنی که در طول چندین سال روزانه حدود ۲ لیتر آب گوجه فرنگی می نوشید، رنگ نارنجی در پوستش ایجاد شد. با این حال، این مسئله فقط موقتی است. پس از کاهش مصرف لیکوپن، تغییر رنگ پوست این زن در عرض چند هفته محو شد.

در حالی که تحقیقات در حال انجام است، در حال حاضر هیچ گونه عوارض جانبی منفی شناخته شده ای در ارتباط با مصرف لیکوپن وجود ندارد. با این حال، سطوح بالای لیکوپن ممکن است برای موارد زیر مناسب نباشد:

• افرادی که فشار خون پایینی دارند
• افراد مبتلا به زخم معده
• زنان باردار یا شیرده
• افرادی که برای بیماری قلبی، سرطان یا بیماری های پوستی دارو مصرف می کنند
• افرادی که از هورمون درمانی استفاده می کنند
• قبل از تغییر رژیم غذایی خود با پزشک خود صحبت کنید تا مطمئن شوید که لیکوپن برای شما بی خطر است و با داروهایی که مصرف می کنید تداخل نخواهد داشت.

نحوه مصرف لیکوپن

در حالی که هیچ اثر شناخته شده ای از کمبود لیکوپن وجود ندارد، پزشکان مصرف حدود ۱۰ میلی گرم در روز را به عنوان بخشی از یک رژیم غذایی سالم توصیه می کنند.

همچنین توصیه می شود این لیکوپن را از منابع غذایی دریافت کنید تا بیشترین فواید را به دست آورید. مکمل‌ها در دسترس هستند، اما مشخص نیست که آیا همان قدرت لیکوپن موجود در غذاهای کامل را دارند یا خیر.

تحقیقات همچنین نشان می دهد که لیکوپن وقتی گرم شود و با مواد سالم ترکیب شود بهتر جذب بدن ما می شود.

تحقیقات همچنین نشان می دهد که لیکوپن وقتی گرم می شود و با چربی های سالم مانند روغن زیتون یا نارگیل ترکیب می شود، بهتر جذب بدن ما می شود.