آنتی اکسیدان ها

آنتی اکسیدان ها

آنتی اکسیدان ها – تحقیقات وسیعی درباره آنتی اکسیدان ها انجام گرفته است و نتایج به دست آمده بسیار با هم متفاوت اند، تا آنجا که برخی از این نتایج آنتی اکسیدان ها را بی ارزش و برخی نیز کاملا حیاتی توصیف کرده اند. اما از سال ها قبل در مورد قدرت ویتامین‌ C ،ویتامین E ، بتاکاروتن و سلنیوم شناخت داشتیم. اخیراً تعداد زیادی از آنتی اکسیدان‌ها که تلفظ برخی از آنها بسیار مشکل است، راه خود را به بازار مکمل های ورزشی پیدا کرده است به نظر می رسد، جدیداً در هر ترکیب کشف شده در غذا که از فوائد و عملکردی و سلامتی برخوردار باشد و آنتی‌اکسیدان نامیده شده و در بازار به فروش می‌رسد.

مطمئناً شما این اسم را قبلا شنیده اید، اما آیا واقعا می دانید که آنتی اکسیدان چیست و چگونه عمل می کند؟ آنتی اکسیدان ها ترکیباتی هستند که رادیکال‌های آزاد را که به بدن آسیب می‌رسانند سرکوب می کنند.

بدن برای کاهش اثرات مضر رادیکال های آزاد از سیستم آنتی اکسیدانی برخوردار است که شامل  آنزیم های آنتی اکسیدانی از قبیل کاتالاز، گلوتاتیون پراکسیداز و سوپراکسید دیسموتاز می‌باشد و آنتی‌اکسیدان‌های غیرآنزیمی از قبیل ویتامین A، ویتامین‌ C، ویتامین E و همچنین گلوتاتیون می‌باشد. هنگامی که سیستم دفاعی آنتی اکسیدانی بدن با افزایش تولید رادیکال‌های آزاد بمباران میشود، بدن در حالت استرس اکسیداتیو بالایی قرار می‌گیرد. این فرایند می‌تواند برای عملکرد بدن مضر باشد زیرا همبستگی مثبتی بین افزایش التهاب و آسیب سلولی و حتی احتمالاً سندروم بیش تمرینی وجود دارد.

مثال های از آنتی اکسیدان ها

قابل حل در چربی : ویتامین E  (توکوفرول) – کوآنزیم Q-10 (یوبی کینول)

قابل حل در آب : اسید اسکوربیک (ویتامین C) – گلوتاتیون – اسید لیپوئیک

آنتی اکسیدان ها

رادیکال‌های آزاد که به عنوان پرواکسیدان نیز شناخته شده‌اند، گونه‌های واکنش پذیر نیتروژن و اکسیژن می باشند( گاهی اوقات با نام‌های RNS , ROS یا RONS معرفی می‌شوند) و در طول متابولیسم، فعال سازی سلول ایمنی،  التهاب و عفونت همچنین دیگر فاکتورهای محیطی و موقعیتی شکل می‌گیرند. رادیکال‌های آزاد مولکول‌های به شدت واکنش پذیر و بی ثبات اند که دارای یک الکترون جفت نشده در لایه خارجی بوده و می توانند بر سیستم ایمنی و عملکردهای متابولیسمی تاثیر مثبت و بر لیپید ها، پروتئین و اکسیداسیون DNA تاثیر منفی داشته باشند. بدن به خوبی برای کنترل و جذب رادیکال‌های آزاد مجهز شده است، اما اگر آنتی اکسیدان ها در دسترس نباشند و یا تولید رادیکال‌های آزاد بیش از حد ظرفیت سیستم آنتی اکسیدانی باشد، آسیب می تواند رخ دهد و استرس اکسیداتیو در بدن ایجاد خواهد شد.

رادیکال‌های آزاد اغلب تکانها و ضربه های شدید را می‌گیرند. آیا میدانستید که رادیکال‌های آزاد در واقع در طول فعالیت ورزشی تولید می‌شوند و سیستم دفاعی آنتی اکسیدانی بدن در عمل قوی می‌شود؟ تمرین‌های  شدید و یا خسته کننده در تبدیل رادیکال های آزاد از عناصر خوب و موثر به عناصر بد و مضر  مقصر اصلی هستند. اگر شما در تمرین با شدت بالا از هر نوعی شرکت کنید، در معرض تولید رادیکال‌های آزاد بالاتری قرار دارید. استرس اکسیداتیو برای ورزشکاران غیرقابل اجتناب است، اما نگرانی ویژه از استرس اکسیداتیوی است که به دلیل افزایش مصرف اکسیژن در طول فعالیت ورزشی به وجود می آید. این استرس اکسیداتیو مضاف بر قرار گرفتن در معرض استرس اکسیداتیو محیطی ناشی از ارتفاع، پرتوهای ماورای بنفش، التهاب ناشی از آسیب عضله و آلودگی می باشد. ورزشکار بودن پتانسیل افراد را برای قرار گرفتن در موقعیت هایی که استرس اکسیداتیو را افزایش می‌دهند، بالا می برد.

آنتی اکسیدان ها – فاکتورهای محیطی و موقعیت هایی که در تولید ROS/ RNS مشارکت دارند.

دی اکسید کربن و نیتروژن (NO2 وCO2) ،آلاینده ها

• نور UV
• ارتفاع
• سیگار کشیدن
• تشعشع
• فعالیت ورزشی با شدت بالا
• داروها
• التهاب

اگرچه بسیاری از ورزشکاران و دانشمندان این مسئله را مورد بحث قرار داده اما هنوز هم علیرغم تحقیقات زیاد بر روی آنتی اکسیدان‌ها، این مسئله مشخص نیست که آیا فعالیت های ورزشی با شدت بالا نیاز بدن را به آنتی اکسیدان های اضافی افزایش می دهند یا نه. نکته ای که تمام متخصصان بر آن توافق نظر دارند این است که آنتی اکسیدان ها حاصل از منابع غذایی،  اغلب دسترسی زیستی بالاتری دارند. این بدان معنی نیست که آنتی اکسیدان ها به شکل مکمل فوایدی ندارند. بعضی اوقات با توجه به عادات طبیعی غذا خوردن یک ورزشکار، این امر برعکس است. این آنتی اکسیدان‌هایی مانند ویتامین‌های  A ,C ,E ترکیبات شبه ویتامین مانند گلوتاتیون، اسید لیپویک ،یا فتوشیمیایی ها مثل فلاونویدها و پلی فنول ها نقش قابل توجهی در بهبود سیستم دفاعی بدن دارند چه از طریق غذاها یا به عنوان مکمل تغذیه ای مصرف گردد.