رژیم عدم تحمل لاکتوز

رژیم عدم تحمل لاکتوز

عدم تحمل لاکتوز شرایطی به علت عدم توانایی هضم لاکتوز، قند موجود در شیر است. رژیم عدم تحمل لاکتوز برای درمان عوارض ناشی از لاکتوز هضم نشده به وجود آمده است.

لاکتوز قند اصلی شیر است. به طور طبیعی لاکتوز زمانی که به روده کوچک می رسد توسط آنزیم لاکتاز به قندهای ساده تجزیه می شود. این قندهای ساده تر به جریان خون جذب و در نهایت به عنوان سوخت بدن مصرف می شوند.

لاکتاز در سلولهای دیواره روده کوچک ساخته میشود. در برخی افراد این سلول ها آنزیم کافی نمی سازند. در برخی افراد آنزیم اصلآ ساخته نمی شود. زمانی که افراد لاکتوز کافی نسازند نمی‌توانند قسمتی از لاکتوز خورده شده را هضم کنند. لاکتوز هضم نشده قابل جذب نیست. در عوض در روده بزرگ باقی مانده و توسط باکتری ها تبدیل به اسید لاکتیک می شود. اسید لاکتیک یک مسهل محسوب می شود و می‌تواند کلون را ملتهب کند.

علایم عدم تحمل لاکتوز شامل تهوع، نفخ، دردهای شکمی، تولید گاز زیاد و اسهال است. این علایم می‌توانند پس از ۳۰ دقیقه تا دو ساعت بعد از خوردن غذای حاوی لاکتوز رخ دهند. علایم عدم تحمل لاکتوز می‌تواند چنان ناراحت کننده باشند که با فعالیت‌های عادی روزمره تداخل نمایند. با این حال برای دستگاه گوارش آسیب رسان نیستند و عدم تحمل لاکتوز به هیچ بیماری یا عارضه خاصی منتهی نمی شود.

عدم تحمل لاکتوز یک حالت کاملاً معمول است. به ندرت قبل از ۶ سالگی رخ می دهد و به کاهش برنامه ریزی شده ژنتیکی لاکتاز مرتبط می شود. این کاهش از حوالی ۲ سالگی شروع می شود، سنی که اکثر کودکان ازشیربه غذای جامعه منتقل شده‌اند. در برخی افراد این کاهش تا مرحله یی ادامه پیدا می کند که در اواخر کودکی یا اوایل بلوغ منجر به علایم عدم تحمل لاکتوز می شود. عدم تحمل لاکتوز تا حد زیادی به نژاد و قومیت بستگی دارد. مردم اروپای شمالی بیشترین میزان عدم تحمل لاکتوز حدود ۵ درصد را دارند. در آمریکایی ها و اروپای جنوبی شیوع عدم تحمل لاکتوز حدود ۷۰% است و در اکثر آسیایی‌ها و آفریقایی‌ها این رقم به ۹۰ درصد یا بیشتر می‌رسد. در کل در تمام دنیا عدم توانایی هضم لاکتوز رایج‌تر از توانایی هضم آن است. با وجودی که علایم مشابه هستند،  ولی عدم تحمل لاکتوز با عدم تحمل شیرگاو یکی نیست. عدم تحمل شیر گاو یک آلرژی (حساسیت) غذایی است و واکنش‌های آلرژیک را موجب می شود. فقط حدود ۳.۴ درصد از آمریکایی‌ها عدم تحمل شیر گاو دارند.

میزان عدم تحمل لاکتوز افراد به میزان زیادی متفاوت است. برخی افراد می توانند بدون ایجاد عوارض نامطلوب یک لیوان شیر در روز بنوشند. برخی دیگر فقط مقادیر اندکی شیر را در هر زمانی می‌توانند بنوشند و در صورت مخلوط شدن شیر با غذا عوارض کمتری خواهند داشت. برخی افراد قادر به مصرف پنیر، بستنی یا ماست هستند ولی نمی توانند شیر بنوشند. افراد کمی ۱۰۰% عدم تحمل لاکتوز دارند و حتی کمترین مقدار لاکتوز موجب عوارض ناخوشایند می شود.

با وجود این که  بیشترین مقدار لاکتوز در شیر و محصولات لبنی یافت می شود، شیر در ایجاد شکلات، پودینگ، و سوپ ها نیز استفاده می شود. برچسب های مواد غذایی باید تمام ترکیبات موجود در غذا را لیست کنند. افراد با عدم تحمل لاکتوز باید به دنبال کلماتی روی برچسب مواد غذایی از قبیل شیر، شیر غلیظ شده، وی (آب پنیر)، کشک، محصولات شیر و شیر خشک باشند که نشانگر حضور لاکتوز است.

رژیم عدم تحمل لاکتوز

لاکتوز در جاهایی نامحتمل مثل مواد زیر یافت می شود:

محصولات خبازی مثل نان و بیسکویت، کیک و کلوچه

غلات صبحانه های عمل آوری شده و نوشیدنی های صبحانه ای

خمیر آماده سیب زمینی

محصولات گوشتی آماده

چاشنی های سالاد

تمام شیرینی های شکلاتی، کارامل، تافی ها و برخی دیگر.

پرکننده ها در داروسازی، حدود شش درصد از داروهای مصرفی حاوی لاکتوز هستند.

مقدار لاکتوز موجود در این منابع مخفی برای اثرگذاری بر اکثر افراد کافی نیست ولی برای افرادی که عدم تحمل شدید دارند عوارض ایجاد نموده و مشکل ساز باشد.

بسیاری از افراد با روش حذف اقلام غذایی، عدم تحمل لاکتوز خود را تشخیص میدهند. با این حال افرادی که فکر می کنند عدم تحمل لاکتوز دارند باید حتماً با پزشک ملاقات کنند. زیرا علایم عدم تحمل لاکتوز کاملاً شبیه علائم بیماری های جدی چون سلیاک (عدم تحمل گلوتن)، بیماری کرون، ژیاردیا (عفونت های انگلی روده) و بیماری های التهابی روده هستند. تشخیص عدم تحمل لاکتوز با دادن لاکتوز به فرد و اندازه گیری قند خون (گلوکز) مقاوم است. در افراد با عدم تحمل لاکتوز، به قندهای ساده تجزیه نمی شود و قابل جذب به جریان خون نیست. از این رو سطح گلوکز خون پایین تر از مقدار مورد انتظار خواهد بود. عدم تحمل از طریق آزمایش هیدروژن تنفسی نیز قابل تشخیص است.

رژیم عدم تحمل لاکتوز

لاکتوز و رژیم غذایی

عدم تحمل لاکتوز از طریق حذف لاکتوز اضافه بر مقادیری که تولید علایم و عوارض می‌کند، درمان میشود. در روش‌های دیگر آنزیم هایی چون LACTAID یا  Diary Ease ۲۴ ساعت قبل از مصرف شیر به آن اضافه می شود. این آنزیم ها لاکتوز را هضم اولیه کرده و حدود ۷۰ تا ۹۹ درصد از آن را حذف می کنند. شیر کم لاکتوز نیز در دسترس است. افزوده شدن این آنزیم ها به شیر باعث حذف ۷۰٪ لاکتوز میشود مگر در مورد شیر بدون چربی که اصلاً حاوی لاکتوز نیست. کپسول های حاوی این آنزیم ها نیز می توانند در هنگام مصرف غذا مصرف شوند. این آنزیم ها کمک به هضم می کنند.

از آنجایی که محصولات لبنی منبع اصلی کلسیم در رژیم غذایی است، افرادی که شیر، ماست و سایر محصولات لبنی را حذف می کنند، باید رژیم خود را برای دریافت کافی کلسیم تعدیل نمایند. کلسیم برای ساخت و حفظ استخوان های قوی و دندان ها لازم بوده و برای فرایندهای متابولیک از قبیل انقباض و انتقال پیام های عصبی ضرورت دارند.

عملکرد

عدم تحمل لاکتوز قابل درمان نیست. هدف رژیم عدم تحمل لاکتوز تحت کنترل درآوردن علایم نفخ، ناراحتی گوارشی و اسهال است تا فرد احساس راحتی کند و این علایم فعالیت روزانه فرد را مختل نکند.

مزایا

مزیت این رژیم، تحت کنترل درآوردن علایم ناراحت کننده‌ای چون نفخ، تهوع، دردهای شکمی و اسهال است.

موارد احتیاط

عدم تحمل لاکتوز متغیر و بی ثبات است. افراد باید از طریق آزمایش و خطا مقدار و نوع غذاهایی که عوارض ایجاد نمی کنند را پیدا کنند. در طی آزمایش و خطا احتمال اشتباه در قضاوت زمانی که عوارض رو میدهند وجود دارد.

خطرات

بیشترین خطر این رژیم عدم دریافت کافی کلسیم است.

تحقیقات و پذیرش عمومی

رژیم عدم تحمل لاکتوز توسط متخصصین علوم پزشکی به عنوان درمان استاندارد این وضعیت مطرح است. رژیم برای سال‌های سال است که وجود دارد و این اختلاف نظری در خصوص آن وجود ندارد.