جذب سنجی پرتو x با انرژی دوگانه (DEXA)

جذب سنجی پرتو x با انرژی دوگانه (DEXA)

جدیدترین، دقیق ترین و گران ترین وسیله تعیین ترکیب بدن، جذب سنجی پرتو X با انرژی دوگانه (DEXA) است و در کل، به عنوان یک ابزار استاندارد طلایی موجود برای این هدف، مورد توجه است. اطلاعات به دست آمده از عکس برداری کامل بدن یک ورزشکار شامل چگالی استخوان، درصد چربی بدن، وزن بدون چربی بدن، وزن چربی و توزیع چربی و بافت بدون چربی در دستها، تنه و پاها، بسیار با ارزش هستند. یافته‌های DEXA حتی تفاوت ها در وزن بدون چربی و وزن چربی سمت راست و چپ بدن را مشخص می کنند. به ویژه، این اطلاعات می‌تواند برای ورزشکارانی که برای تقارن بدن اهمیت قایلند و یا افرادی که به علت ماهیت و رشته ورزشی خود نیازمند تولید قدرت عضلانی یکسان توسط هر دست و پا هستند مفید باشد.

روش کار DEXA بر عبور دو پرتو X از بدن آزمودنی و اندازه گیری مقدار پرتو X جذب شده به وسیله بافتی که پرتو از آن عبور کرده، استوار می‌باشد. یک پرتو دارای شدت بالا و دیگری دارای شدت پایین است، بنابراین جذب نسبی هر پرتو نشانگر تراکم بافتی است که پرتوی از آن عبور می کند. هرچه تراکم بافت بیشتر باشد، شدت پرتو X بیشتر کاهش می یابد. از مطالبی که در مورد گذر پرتو X از بدن عنوان شد، هراسان نشوید. در واقع، مقدار انرژی تابشی که در DEXA استفاده می شود، بسیار کم است. پیش از قرار گیری در معرض مقدار مشابهی از پرتو دریافت شده از یک جعبه استاندارد پرتو X، به ۸۰۰ تصویر کامل DEXA از بدن نیاز است. در واقع، مقدار سطح تابش بسیار پایین است به طوری که برای پیش بینی ترکیب بدن، DEXA توسط FDA به عنوان یک وسیله نمایش، غربال می شود. به طور معمول، به دلیل آثار تابش پرتو X، این پرتو به عنوان یک وسیله تشخیصی اهمیت چندانی ندارد، ولی برای DEXA این طور نیست.

جذب سنجی پرتو x با انرژی دوگانه (DEXA)

روش DEXA که در اصل برای تشخیص چگالی (تراکم) استخوان طراحی شده، بسیار ساده است. آزمودنی روی تخت DEXA، حدود ۲۰ دقیقه میخوابد و پرتوهای X که از قلم نوری منتشر می‌شوند از آزمودنی عبور می‌کند و به وسیله یک بازوی مکانیکی در بالای سر آزمودنی تفسیر می شوند.

به دلیل این که فلز تراکم بالایی دارد، لذا از آزمودنی درخواست می‌شود که جواهرهای خود را تحویل داده و لباسی بپوشد که در آن هیچ فلزی نباشد. اطلاعات به دست آمده به مقدار چگالی بافت استخوان، چربی و عضله تبدیل می شود. از آنجایی که مقادیر چگالی از ارزیابی مستقیم چگالی بافت به دست می‌آیند، در نتیجه این روش دقیقی است که با استفاده از آن می توان چگالی بافت را به طور مستقیم ارزیابی کرد.

هزینه معمول عکس برداری کامل بدن در آزمایشگاه DEXA، ۱۰۰ تا ۲۵۰ دلار است.