کلسیم Ca

کلسیم Ca

حدود ۹۹ درصد کلسیم بدن در استخوانها و دندانها قرار دارد که برای ساخت و حفظ قدرت آنها ضروری می‌باشد. یک درصد باقی مانده کلسیم بدن را می‌توان در بافتها و مایعات بدن پیدا نمود که در فرآیند لخته شدن خون و انقباض عضلات شرکت می کند.

برای جذب کلسیم مواد غذایی به بدن، وجود ویتامین D ضروری می باشد. اما نوعی فیبر به نام فیتات phytate که در اسفناج، عدس، بعضی از خشکبارها و غلات سبوس دار وجود دارد با متصل شدن به کلسیم باعث می‌شوند که کلسیم نتواند جذب بدن شود.

همچنین وجود اکسالات ها oxalates که در ریواس یافت می شود نیز با اثری مشابه، جلوی جذب کلسیم در بدن را میگیرد. مصرف منیزیم و فسفر که به مقادیر زیاد در نوشابه های کولادار یافت می شود نیز می‌تواند در تعادل کلسیم بدن اختلال ایجاد نمایند.

مقدار مورد نیاز روزانه کلسیم در افراد بزرگسال ۸۰۰ میلی گرم می باشد. بهترین نوع کلسیم برای جذب در بدن، نوع سیترات کلسیم می باشد که میزان جذب آن، دو برابر جذب کربنات کلسیم می باشد. در صورتی که مکمل های کلسیم در شب خورده شوند و یا اینکه همراه با روغن ماهی مصرف شوند ممکن است احتمال رسوب آنها را در استخوان ها بیشتر نماید زیرا روغن باعث می گردد که کلسیم کمتری از طریق ادرار دفع شود. انجمن ملی پوکی استخوان بریتانیا و بعضی از متخصصین تغذیه توصیه می‌کنند که روزانه حدود ۱۵۰۰ میلی گرم کلسیم خورده شود.

داروها یا مکمل های کلسیم معمولاً همراه با ویتامین D هستند تا به جذب بیشتر کلسیم کمک نمایند.

هشدار در مورد کلسیم Ca

میزان کلسیم دقیقاً توسط بدن کنترل و تنظیم می شود بنابراین اگر در طولانی مدت هر روز حدود ۱۵۰۰ میلی‌گرم کلسیم خورده شود احتمال تجمع آن در خون یا بافت ها خیلی کم می باشد.

اما مصرف طولانی مدت مقادیر زیاد کلسیم ممکن است منجر به رسوب کلسیم در کلیه ها و بر روی دیوار شریان ها شود که در این صورت در کلیه ها سنگ ساخته می شود و در شریان ها نیز دچار گرفتگی و انسداد می شوند.

موارد استفاده های درمانی از کلسیم Ca

پوکی استخوان : نشان داده شده است افزایش مصرف کلسیم تا ۸۰۰ میلی گرم در روز باعث بهتر شدن قدرت استخوان های دختران نوجوان می شود و احتمالاً باعث می گردد که خطر بروز پوکی استخوان در سنین بالاتر در آنها کاهش یابد.

کاهش از دست دادن استخوان در خانمهای مسن : ثابت شده است که مصرف روزانه ۴۰۰ میلی گرم کلسیم در خانمها بعد از سن یائسگی موجب کاهش از دست دادن استخوان در آنها می‌شود.

سندروم قبل از قاعدگی : شواهدی وجود دارد که نشان می دهد که مصرف مکمل های کلسیم همراه با منیزیم به تسکین درد خانمها درروزهای قبل از وقوع عادتهای ماهانه کمک می کند. همچنین احتباس آب در بدن که قبل از عادت ماهانه ایجاد میشود با مصرف روزانه ۱۰۰۰ میلی گرم کلسیم ممکن است بهبود یابد.

گرفتگی عضلات پا : مصرف ۶۰۰ میلی گرم کلسیم در شب ممکن است به بهبود گرفتگی عضلات پا کمک نماید. همچنین مصرف روزی تا ۱۰۰۰ میلی‌گرم کلسیم می تواند در بهبود گرفتگی عضلات پا که در دوران حاملگی ایجاد می شود کمک نماید.

کمبود کلسیم Ca می تواند باعث بروز مشکلات و بیماریهای زیر شود :

دردهای عضلانی

اسپاسم ها و گرفتگی های عضلات

کم شدن تراکم (دانسیته) استخوان

غذاهای سرشار از کلسیم Ca

در ۱۰۰ گرم از مواد غذای زیر مقدار کلسیم برابر است با :

پنیر چدار ۷۲۰ میلی گرم

دانه کنجد ۶۷۰ میلی گرم

کنسرو ساردین ۵۵۰ میلی گرم

انجیر خشک ۲۵۰ میلی گرم

ماست میوه ای ۱۵۰ میلی گرم

شیر پرچرب ۱۱۵ میلی گرم

نخودفرنگی ۳۳ میلی گرم