هضم پروتئین ها

هضم پروتئین ها

حدود ۱۵ درصد از کالری مصرفی رژیم غذایی باید از پروتئین ها تامین شود. این مقدار در مقایسه با کربوهیدرات ها ناچیز است ، زیرا اسید آمینه ها ( منومرهای سازنده پروتئین ها ) در بدن در درجه اول برای بازسازی عضلانی استفاده می شوند تا برای تولید انرژی .

پروتئین ها ارزش کالری هایی ۴ کیلو کالری به ازای هر گرم دارند بنابراین فرد ۷۰ کیلوگرمی سالم باید روزانه حدود ۹۴ گرم پروتئین مصرف کند.

پروتئین ها به شکل پپتید های کوتاه یا اسید آمینه ها در روده کوچک جذب می شوند. بنابراین، مانند کربوهیدرات ها با آنزیم های گوناگون به روش شیمیایی هضم می شوند. آنزیم های گوارشی از سه منبع اصلی تامین می‌شوند. نخستین منبع پپسین است که در معده تولید می شود. سلولهای اصلی موجود در اپی تلیال معده  پیش ساز غیرفعال پپسین موسوم به پپسینوژن را تولید می کنند. اسید هیدروکلریک موجود در معده دو نقش اصلی در هضم پروتئین ها دارد؛ تبدیل پپسینوژن به پپسین و کمک به حفظ pH اسیدی که برای عمل پپسین مناسب است. پپسین با عمل بر پیوند های ویژه موجود در مولکول های پروتئین، پروتئین ها را به پلی پپتیدهای کوچک تبدیل می کند. در نتیجه پپسین را آندوپپتیداز نیز می خوانند. با وجود اهمیت فعالیت پپسین، فقدان آن در معده با عمل گروه‌های دیگری از پپتیدازهای اصلی که از پانکراس ترشح می‌شوند جبران می‌شود. این پپتید ازها به صورت مولکول های پیش ساز (پروآنزیم)  تولید می‌شوند که برای تولید شدن به تریپسین، کیموتریپسین، الاستاز و کربوکسی پپتید آز فعال می شوند که هر یک نقش ویژه ای در هضم پروتئین ها و پلی پپتید ها به پپتیدها و اسید آمینه ها دارند.

تریپسین با عمل آنتروکیناز که آنزیم تولیدی سلول های روده کوچک است از ترپسینوژن به وجود می آید. سپس ترپسین، پروآنزیم های گوناگونی را که از پانکراس ترشح می‌شوند فعال می‌کند.

پپتیدازهای پانکراسی خیلی مهم‌اند. بیماریهایی که بر عملکرد پانکراس تاثیر می گذارند (مانند فیبروز سیستیک) به سوء تغذیه و سوء هاضمه (جذب) می انجامند. سومین دسته آنزیمها که در هضم پروتئین ها درگیر می شوند، پپتیدازهای مرزی شبه مسواکی اند. جذب اسید آمینه ها و پپتیدها را از فرآیندهای انتقالی ویژه در روده کوچک موثر می سازند.