فشار اکسایشی

فشار اکسایشی (استرس اکسایشی یا استرس اکسیداتیو)

فشار اکسایشی به افزایش گونه های فعال (واکنشی) اکسیژن ROS به دلیل کمبود آنتی اکسیدان ها، اطلاق می شود. همچنین، به پراکسیدها و رادیکال های آزاد نیز معروف است. ROS، سلول ها را به دلیل حرکت رادیکال ها به داخل، تخریب کرده و مرگ سلول را موجب می شود. بدن با تولید مواد معدنی و ویتامین های آنتی اکسیدانی، تولید ROS را مهار می کند. مواد معدنی نقش تنظیم کننده ی فعالیت آنزیمی به عهده دارند، بنابرین تولید رادیکال های آزاد را متوقف می کنند. این در حالی است که ویتامین ها، رادیکال های آزاد را جذب کرده، آن ها را از محیط سلولی دور نموده و درنتیجه خطر احتمالی آن ها را محدود می کنند.

فعالیت ورزشی موجب افزایش مصرف اکسیژن میتوکندریایی، افزایش فعالیت آنزیم های اکسایشی / گلیکولیتکی، افزایش ترشح هورمون، افزایش دمای بدن، افزایش اسیدیته خون می شود. بنابرین، افزایش تولید گونه های واکنشی در طی ورزش را باید در ارتباط با تغییراتی دانست که در طی آن رخ می دهد.

تولید اولیه و عمده گونه های فعال اکسیژن در پاسخ به فعالیت و تمرین ورزشی در زنجیره انتقال الکترون میتوکندریایی (تراوش الکترون از زنجیره انتقال الکترون و تولید بعدی رادیکال سوپر اکسید) صورت می گیرد. همچنین، افزایش فعالیت آنزیم های گزانتین اکسیداز (XO) و NADPH اکسیداز و اکسایش کاتکولامین ها موجب تولید گونه های فعال اکسیژن می شوند. گونه های فعال نیتروژن توسط کمپلکس آنزیمی نیتریک اکساید سنتاز تولید می شوند.

همچنین افزایش اولیه در گونه های فعال اکسیژن در طی ورزش و متعاقب توقف کار بدنی منجر به تولید ثانویه و اضافی اکسیدان ها از طریق انفجار تنفسی فاگوسیتی و تخریب پروتئین های حاوی آهن می شوند.