کاتکولامین‌ها و پاسخ به فعالیت ورزشی

کاتکولامین‌ها و پاسخ به فعالیت ورزشی

کاتکولامین‌ها (اپی‌نفرین، نوراپی‌نفرین و دوپامین) توسط مغز فوق کلیوی غدد فوق کلیوی ترشح می‌شوند و به ‌طور کامل از سوی درون دادهای اعصاب سمپاتیک کنترل می‌شوند. اپی‌نفرین، ۸۰ درصد کل کاتکولامین ترشحی از مغز فوق کلیوی را تشکیل می‌دهد.

درحالیکه بیشتر نوراپی‌نفرین موجود در خون از نورون‌های سمپاتیک ترشح می‌شوند. کاتکولامین‌ها بر اثر هیپوگلیسمی (کاهش قند خون)، آسیب‌های جسمانی یا روانی، نارسایی گردش خون، استرس، فعالیت ورزشی، بیماری، هیپوکسی و قرار گرفتن در معرض هوای سرد، تحریک می‌شوند.

کاتکولامین‌ها و پاسخ به فعالیت ورزشی

قوی‌ترین این محرک‌ها، هیپوگلیسمی است. کاهش گلوکز خون می‌تواند ترشحات مغز فوق کلیوی را ۱۰ تا ۵۰ برابر افزایش دهد. اعمال مستقیم و غیرمستقیم کاتکولامین‌ها (آن‌ گونه که توسط کرامر ۱۹۹۲ پیشنهاد شده) بر کار عضله به‌ شرح زیرند:

• افزایش تولید نیرو
• افزایش میزان انقباض
• افزایش فشارخون
• افزایش در دسترس بودن انرژی
• افزایش مقدار ترشح سایر هورمون‌ها

کاتکولامین‌ها، مهم‌ترین هورمون‌های ویژه نمود فوری قدرت هستند. به‌علاوه، افزایش حاد کاتکولامین‌ها می‌تواند به تقویت سایر سازوکارهای هورمونی برای مثال، تستوسترون، IGF منجر شود.

کاتکولامین‌ها و پاسخ به فعالیت ورزشی

به ‌نظر می‌رسد غلظت کاتکولامین‌ها هنگام فعالیت ورزشی استقامتی و مقاومتی (هر دو) افزایش می‌یابند. این افزایش احتمالاً نشانگر نیازمندی‌ها و استرس‌های فوری (کوتاه‌مدت) برنامه‌های تمرینی است.

چنین به ‌نظر می‌آید در مقایسه با مدت فعالیت ورزشی، این شدت فعالیت ورزشی است که تعیین‌ کننده اصلی پاسخ کاتکولامین‌ها است. حتی دوهای سرعتی کوتاه ‌مدت (چند ثانیه) با شدت بیشینه به ‌نظر می‌رسد که برای افزایش غلظت اپی‌نفرین و نوراپی نفرین (هر دو) کافی باشند. گزارش شده ‌است که قبل ‌از فعالیت‌های ورزشی خیلی شدید، نوعی افزایش پیشاپیش (انتظاری) در اپی‌ نفرین پلاسما به وجود می‌آید که این امر بیانگر برخی سازوکارهای آمادگی در پیشرفت فعالیت ورزشی است.

هنگام فعالیت ورزشی با شدت‌های زیر بیشینه، شاهد پاسخ کاتکولامین متفاوتی هستیم که به ‌نظر می‌رسد به مدت فعالیت ورزشی بستگی دارد. هنگام چنین فعالیتی، در ۱۵ دقیقه اول، غلظت نوراپی نفرین افزایش می‌یابد، بدون آنکه افزایشی در اپی‌نفرین رخ دهد. با افزایش مدت فعالیت ورزشی، غلظت اپی‌نفرین می‌تواند تا فراتر از مقادیر استراحتی افزایش یابد. این‌موضوع به ‌احتمال قوی حاکی از نیاز بیشتر به فراخوان مواد تولید گلوکز کبدی هنگام فعالیت‌های ورزشی طولانی ‌مدت تر است.

پاسخ به تمرین

به ‌نظر نمی‌رسد که تمرین باعث تغییر غلظت‌های استراحتی کاتکولامین‌ها شود. با وجود این، به‌نظر می‌رسد که افراد ورزیده از ظرفیت بیشتری برای ترشح اپی‌نفرین و شاید نوراپی‌نفرین برخوردارند.