ناهنجاری‌های تغذیه‌ای

ناهنجاری‌های تغذیه‌ای

هنوز به ‌روشنی معلوم نیست که ورزشکاران نسبت به غیر ورزشکاران بیشتر در معرض خطر ابتلا به ناهنجاری‌های تغذیه‌ای قرار داشته باشند. در مطالعه‌ای که در مورد هر دو گروه انجام گرفت، آشکار شد خطر ابتلا به ناهنجاری‌های تغذیه‌ای، ارتباط چندانی با ورزشکار یا غیر ورزشکار بودن آزمودنی ندارد. یافته‌های مشابهی در دختران ورزشکار و غیر ورزشکار شهرهای مختلف نشان داد، ورزشکاران بیش‌ از غیر ورزشکاران در معرض خطر ابتلا به ناهنجاری‌های تغذیه‌ای قرار ندارند.

با این‌ وجود، ورزشکارانی که در رشته‌های ورزشی آن‌ها وزن و ظاهر از اهمیت بالایی برخوردار است، بیشتر در معرض خطر ابتلا به ناهنجاری‌های تغذیه‌ای قرار دارند. همچنین، احتمال خطر در زنان ورزشکار بیش ‌از مردان است.

تفاوت‌های آشکاری از لحاظ رشد بلوغی در ژیمناست‌های نمایشی مرد و زن وجود دارد که به انرژی دریافتی کافی مربوط است. در رشد بلوغی و اولین قاعدگی ژیمناست‌های زن، تأخیری وجود دارد، درحالی‌ که الگوی رشد ژیمناست‌های مرد عادی به ‌نظر می‌رسد.

با این ‌حال، در مورد زنان نیز چند استثنا وجود دارد که در آن‌ها تاخیرهای رشدی مشاهده نشده ‌است. مطالعه‌ای روی شناگران زن انگلیسی رشته شنای موزون (ورزشی که امتیازدهی آن به‌ صورت نظری بوده و در آن ظاهر ورزشکار مهم می‌باشد)، نشان داد که این گروه تقریباً فاقد اختلالات قاعدگی ناشی از ناهنجاری‌های تغذیه‌ای بوده‌اند. هیچ‌ یک از ۲۳ عضو تیم ملی که مورد بررسی قرار گرفته بودند قطع قاعدگی نداشته و تنها ۳ نفر از ۲۳ نفر دارای قاعدگی نامنظم بودند.

دیدگاه سنتی وجود دارد که نشان‌ دهنده مجموعه سازه‌های وراثتی، اجتماعی و روانی مؤثر در گسترش ناهنجاری‌های تغذیه‌ای است. با این‌ حال، ممکن است سازه‌ی مهم دیگری نیز در گسترش ناهنجاری‌های تغذیه‌ای ورزشکاران وجود داشته باشد که به تمایل آن‌ها به داشتن عملکرد ورزشی مناسب بستگی دارد.

سازه‌های گوناگونی که در بروز ناهنجاری‌های تغذیه‌ای مشارکت دارند :

اجتماعی: فشار اجتماعی در عدم کسب تصویر مناسب از زیبایی اثر گذار است. از این ‌رو، این امر به فشارهایی منجر می‌شود که فرد را به تامین استانداردهای غیرممکن سوق می‌دهد.

وراثت: سازه‌هایی مانند تغییرات هورمونی

روانی: یک ناهنجاری تغذیه‌ای، راهبرد کپی برداری است که شخص برای برطرف کردن مشکلات عمیق‌تر بسیار آزاردهنده، از آن استفاده می‌کند.

از آنجایی ‌که بدست آوردن وزن و ترکیب بدنی بهینه برای عملکرد ورزشی سطح بالا مهم و حیاتی می‌باشد، لذا بسیاری از ورزشکاران خود را در معرض محدودیت‌های غذایی قرار می‌دهند. کم ‌خوری در ورزشکاران، به ‌ویژه ورزشکاران زن رایج است. در مطالعه‌ای روی ورزشکاران زن و مرد دانشگاهی مشخص شد که ۲۳ درصد مردان و ۶۲ درصد زنان به‌ منظور کاهش وزن، انرژی دریافتی ناکافی داشته‌اند.

با این ‌وجود، از آنجایی ‌که محدودیت غذایی، توده متابولیک را کاهش می‌دهد، لذا غذا خوردن عادی بدون اضافه ‌وزن دشوار است، درنتیجه ورزشکاران برای گریز از اضافه‌ وزن، کالری کمتری مصرف می کنند که پیامد آن گسترش ناهنجاری‌های تغذیه‌ای است.

شایع‌ترین ناهنجاری‌های تغذیه‌ای در میان این ورزشکاران عبارت‌اند از: بی‌اشتهایی عصبی، پراشتهایی و بی اشتهایی عصبی و ورزشی. این شرایط در ورزشکاران زن، اغلب به‌ صورت چگالی (تراکم) کم استخوان و قطع قاعدگی ظاهر می‌شود که به آن مثلث زن ورزشکار می‌گویند. ورزشکاران و مربیان باید نسبت ‌به نشانه‌های هشدار دهنده ناهنجاری‌های تغذیه‌ای، حساسیت نشان دهند این نشانه‌ها عبارت‌اند از :

• ایراد گرفتن از غذا
• ایراد گرفتن از وزن
• اظهار نگرانی‌های مرتبط درباره چاق شدن
• انتقادهای مرتبط از الگوهای غذایی هم ‌تیمی‌ها
• رفتن به حمام هنگام یا پس ‌از وعده‌های غذایی
• شکایت درباره‌ی احساس سرما
• استفاده از داروهای ضد یبوست
• غدا خوردن‌های مکرر به ‌صورت انفرادی
• تمرین‌های اضافی علاوه ‌بر برنامه‌های تمرینی عادی